KHÁM PHÁ KHÁNH SƠN Ở KHÁNH HOÀ

Vị trí của huyện Khánh Sơn trên bản đồ tỉnh Khánh hoà

Khi chọn du lịch tại Khánh Hoà, nhiều du khách chỉ chú ý đến những chuyến đi biển mà ít để ý đến những trải nghiệm thú vị ở rừng. Nếu phía đông Khánh Hoà nổi tiếng với những bãi biển và hòn đảo xinh đẹp thì phía tây Khánh Hoà lại có những ngọn núi hùng vĩ. Đồng thời ở Khánh Sơn còn chưa đựng những nét đẹp về văn hoá của đồng bào nơi đây với những cồng chiêng, đàn đá, …

Xem thêm: ĐẶC SẢN KHÁNH SƠN

*Khánh Hoà không chỉ là xứ trầm đảo yến mà còn có cả những không gian núi non hùng vĩ.*

Khánh Sơn còn là địa bàn tụ cư lâu đời của đồng bào dân tộc Raglai (Rắc-lây) thuộc hệ ngữ hệ Malai – Đa đảo. Cuộc sống trước đây của người Raglai (Raglai có nguồn gốc gắn bó với người Chăm ở đồng bằng và là dân tộc thiểu số tỷ lệ cao nhất sinh sống tại Khánh Hoà) chủ yếu dựa vào hoạt động nông nghiệp phát nương, làm rẫy. Đặc biệt trong việc làm rẫy, họ đã có sáng tạo độc đáo là tìm những phiến, những thanh đá kêu nằm rải rác trên sườn núi, dưới lòng suối, rồi kết hợp với vật liệu tre nứa, dây mây, dựng nên các giàn đá kêu để đuổi muông thú, bảo vệ nương rẫy, mùa màng.

Xem thêm: LÊN NÚI NGHE ĐÀN CHAPI CỦA NGƯỜI RẮC-LÂY Ở KHÁNH HOÀ

Thị trấn Tô Hạp là trung tâm của huyện Khánh Sơn

GIỚI THIỆU VỀ KHÁNH SƠN

Trung tâm Khánh sơn là một thung lũng có độ cao 1300m so với mực nước biển, một ngày ở đây có đủ thời tiết của 4 mùa cũng như Đà Lạt của Lâm Đồng vậy. Là thị trấn nhưng Tô Hạp có nhiều nét đặc trưng riêng biệt của người rẻo cao, nó được con sông cùng tên uốn lượn quanh co như chiếc khăn quàng cổ ôm lấy khu phố thị nhỏ bé nhưng đầy thơ mộng này. Phố nằm giữa thung lũng, thung lũng lồng vào những nương rẫy đan dày cafe, sầu riêng, măng cụt, chôm chôm, cam, quýt, bưởi , chuối và mía tím.. nên thị trấn luôn thơm ngát hương vị của rừng. Mùa nào cũng vậy, sáng sớm và chiều tối thị trấn được phủ một lớp sương mù dày đặc làm cho người đi đường ở cự li gần khó mà nhận ra nhau.

Trong núi rừng Khánh Sơn còn có rất nhiều cây Xá xị và cây Tô Hạp. Nhiều nhất là cây Tô hạp nên người ta mới lấy tên của cây đặc trưng này đặt tên cho thị trấn (Tô Hạp) của Khánh Sơn. Hương tô hạp thì mùi thơm như nhựa thông để làm thuốc trị tà khí. Người xưa hay dùng hương Tô hạp để ướp quần áo trước là trị tà khí sau là để cho thơm.

Hiện nay, huyện Khánh Sơn (Khánh Hòa) đã và đang triển khai du lịch địa phương gắn các giá trị văn hóa truyền thống và thiên nhiên.

đường-đèo-khánh-sơn.jpg — Đường đèo Khánh Sơn

Tiềm năng du lịch đang dần được khai phá

Khánh Sơn có khí hậu khá mát mẻ, trong lành với nhiều cảnh đẹp tự nhiên, hoang sơ, rất thích hợp để phát triển du lịch sinh thái. Điểm nhấn nổi bật là thác Tà Gụ (xã Sơn Hiệp), được ví như “nàng thơ” nghìn năm tuổi bung mình trắng xóa giữa núi rừng hoang sơ, hùng vĩ, mang dòng nước mát lành cho con người và cây trái vùng hạ du. Bên cạnh thác Tà Gụ, thác Dốc Quy (xã Sơn Lâm), khu vực Suối Đá (xã Ba Cụm Bắc)… là những địa điểm có nhiều tiềm năng phát triển du lịch sinh thái đang chờ được “đánh thức”.

Thác Tà Gụ được xem là một trong những thác đẹp nhất ở tỉnh Khánh Hòa. Sở dĩ thác nơi đây có tên là Tà Gụ do Thác nằm trên dòng chảy của suối Tà Gụ, khởi nguồn từ núi Hòn Bà phía tây dãy Trường Sơn. Thác cao khoảng 40m, dựng đứng bên vách đá giống như chiếc ngà voi. Quanh năm thác đổ nước trắng xóa, hùng vĩ, đầy ấn tượng.

Có nhiều truyền thuyết thú vị xung quanh dòng thác này, trong số đó người dân Khánh Sơn hay lưu truyền nhau câu chuyện về tình mẫu tử của Voi mẹ khóc chờ con.

“Ngày xưa khu rừng này có rất nhiều trăn, có con to như cây Tô Hạp 100 tuổi. Một buổi sáng mùa khô, một bầy trăn từ dưới chân núi bò lên đỉnh kiếm mồi. Trên đường đi, chúng gặp một chú voi con lạc mẹ đứng ngơ ngác. Ngay lập tức, con trăn đầu đàn lao đến quật ngã con voi. Không chịu kém thế, voi con cũng dùng sức quật lại. Cả hai con vật nhau, vùng vẫy làm gãy nát cây cối. Cuối cùng đều rơi xuống vực thẳm. Khi voi mẹ quay lại tìm thì thấy con mình đã chết dưới vực sâu. Thương con, voi mẹ đứng trên đỉnh núi cao khóc than suốt đêm ngày, rồi bỗng dưng hóa đá, hai dòng nước mắt mẹ hóa thành hai dòng thác.”
Vì vậy, thác Tà gụ còn được gọi là Thác Ngà Voi.

Theo người dân địa phương đầu nguồn thác Tà Gụ là Hòn Bà, thác Tà gụ chảy về nhập sông Tô Hạp. Sông Tô Hạp là một trong những con sông chính của Khánh Hòa, có phần thượng lưu dài 23km, chảy trong địa phận của tỉnh Khánh Hòa còn phần hạ lưu lại chảy trong địa phận của tỉnh Ninh Thuận. Đây là con sông duy nhất của tỉnh Khánh Hòa chảy từ đông sang tây. Hòn Bà là một trong những đỉnh núi cao của tỉnh Khánh Hòa, có nhiều mưa nên có lẽ nhờ thế mà nước ở thác Tà Gụ chưa khi nào cạn, chảy quanh năm với lưu lượng lớn, thác chảy mạnh. Hòn Bà có nhiều cây Sồi, Tô Hạp, Phong Lan, Dâu Tây, Chim, Khỉ…

Lưu ý cần thuộc nằm lòng khi đi thác tà Gụ:

Nơi đây không có quán xá, nhà hàng gì cả. Do vậy tất cả mọi thứ bạn cần phải chuẩn bị trước. Bao gồm: thức ăn, nước uống, các dụng cụ y tế, thuốc chống côn trùng đốt, dụng cụ sửa xe chuyên dụng. Nếu muốn thân thiện hơn với người dân, bạn có thể đến bản Tà Gụ để thuê nấu nướng và trải nghiệm cuộc sống bản làng.
Mùa khô bắt đầu từ tháng 1 đến tháng 8, mùa mưa là các tháng còn lại. Một điều đặc biệt ở đây là mùa mưa sẽ đẹp hơn mùa khô. Tuy nhiên, mùa mưa nước dâng cao, thác chảy siết, đường trơn trượt khó đi. Do đó bạn chỉ nên đi mùa khô, mùa nắng để không bị cản trở cho chuyến du lịch. Và nên xuất phát sớm từ 5h sáng và quay về trước 4h chiều.
Những đồ đạc mang theo, nhất là đồ điện tử bạn cần bọc lại cẩn thận để tránh bị ướt trong hành trình khám phá thác Tà Gụ.
Có thể mang theo lều để cắm trại nhưng phải đi theo đoàn đông và chuẩn bị đồ ăn, nước uống đầy đủ.

Tỉnh lộ 9 – Đường bộ “độc đạo” lên Khánh Sơn

Từ đồng bằng lên Khánh Sơn, du khách còn được chiêm ngưỡng đường đèo Tỉnh lộ 9 uốn lượn, ẩn hiện dưới lớp sương sớm bồng bềnh và những tán cây rừng rợp bóng. Khách du lịch có thể dừng chân tại đỉnh đèo, phóng tầm mắt giữa không gian thiên nhiên rộng lớn và bắt đầu chuyến du lịch khám phá Khánh Sơn. Trên đường đến xã Thành Sơn, điểm cuối cùng của huyện, khách tham quan có thể dừng chân tại cầu A Pa Bưởi, cầu Sơn Bình ngắm dòng sông Tô Hạp uốn mình chảy ngược về phía thượng nguồn; nghỉ ngơi, thư giãn dưới đồi thông và hít thở không khí trong lành, mát mẻ. Hoặc ghé thăm những vườn cây ăn trái xum xuê, trĩu quả và thưởng thức những nông sản nổi tiếng của địa phương như: sầu riêng, mía tím, măng cụt, chôm chôm… Hiện nay, trên địa bàn huyện có hơn 2.700ha cây ăn quả có giá trị kinh tế cao; trong đó, có hơn 1.500ha sầu riêng, hơn 330ha bưởi da xanh, gần 70ha chôm chôm và hàng trăm héc-ta cây ăn quả khác như: Măng cụt, mít nghệ, cam, quýt đường, bơ booth… Sau khi thưởng ngoạn vẻ đẹp nên thơ của núi rừng, du khách có thể tìm hiểu truyền thống văn hóa mang đậm bản sắc núi rừng của đồng bào Rắc-lây. Đó là lễ ăn mừng lúa mới, lễ bỏ mả; nền văn học, nghệ thuật độc đáo với những bộ sử thi đồ sộ, làn điệu dân ca răn dạy con cháu những điều tốt đẹp trong cuộc sống; những âm thanh trầm bổng, thánh thót của đàn cha pi, mã la, đàn đá, kèn bầu ru lòng người hướng về nguồn cội…

Hiện nay, Khánh Sơn đã trở thành vùng cây ăn quả lớn nhất Nam Trung Bộ, với tổng diện tích lên đến hơn 2.700ha. Toàn huyện đang có hơn 1.500ha sầu riêng, hơn 330ha bưởi da xanh, gần 70ha chôm chôm và hơn 450ha các loại cây ăn quả khác như: Măng cụt, mít nghệ, cam, quýt đường, bơ booth…

Ngoài sầu riêng, Khánh Sơn còn có nhiều loại trái cây khác như chôm chôm, măng cụt mít ruột đỏ…

Ngoài ra, các bạn có thể:

Xem về đặc sản riêng có của Khánh Sơn: Sầu Riêng Khánh Sơn

Hoặc các nông sản nổi tiếng của tỉnh Khánh Hoà: Nông sản Khánh Hoà

Đàn đá Khánh Sơn: Từ năm 1979, tại Khánh Sơn đã phát hiện ra những bộ đàn đá, một loại nhạc cụ vào loại cổ sơ nhất của loài người (bộ đàn đá đầu tiên trên thế giới được phát hiện năm 1949 tại Tây Nguyên – Việt Nam do ông G.Condominas, kỹ sư người Pháp). Các nhà nghiên cứu về âm nhạc, về nhạc khí đã xếp đàn đá Khánh Sơn vào loại nhạc cụ “roi”, tức là loại nhạc cụ tự rung như cồng, chiêng, đàn tơ-rưng…

KHOẢNG CÁCH TỪ KHÁNH SƠN ĐẾN MỘT SỐ ĐỊA ĐIỂM

ĐỊA ĐIỂM	KHOẢNG CÁCH
Hà Nội	1.400 km
Sài Gòn	400 km
Trung Tâm Tp Nha Trang	90 km
Tp Cam Ranh	45 km
Khu du lịch Bắc Bán Đảo Cam Ranh (Resorts Bãi Dài)	66 km
Sân bay Cam Ranh	57 km

CÁCH ĐI LÊN KHÁNH SƠN

– Nếu xuất phát điểm là ở Nha Trang: Du khách có thể đi theo Nguyễn Tất Thành/ĐT657I, Đinh Tiên Hoàng, Lập Định – Suối Môn và ĐT656 đến Lạc Long Quân tại Ba Cụm Bắc. Sau đó, đi theo đường Nguyễn Du, tới đoạn xã Sơn Hiệp thì rẽ phải. Thời gian đi khoảng 2h30 phút, khoảng cách là 70-80km.

– Nếu xuất phát điểm là ở Cam Ranh: Du khách có thể đi ngược tỉnh lộ 9 từ TP. Cam Ranh về huyện Khánh Sơn. Đoạn đường từ Cam Ranh lên Khánh Sơn chỉ khoảng chừng 40km, nhưng trong đó có hơn hơn 10km là đường đèo. Ngoài ra, ta có thể đi về hướng Đông Bắc lên Hùng Vương/QL1A về phía Hùng Vương/QL1A, dọc theo đường Nguyễn Công Trứ tới ĐT656 tại Cam An Bắc. Sau đó, rẽ phải tại DNTN Vận Tải Hồng Hải vào ĐT656, đi theo đường Nguyễn Du sau đó hỏi người dân để được chỉ tới huyện Khánh Sơn.

Trải nghiệm ở Khánh Sơn bạn nên đi những đâu? Sau đây là tóm tắt của Chạm Khánh Hoà về những điểm đến đặc trưng để bạn dễ dàng lựa chọn tìm đến tại Khánh Sơn:

Tìm hiểu di tích lịch sử tại Sân bay Tà Nĩa (xã Sơn Trung), căn cứ cách mạng thị trấn Tô Hạp, di tích Đàn Đá Khánh Sơn (thị trấn Tô Hạp), Khu du lịch sinh thái thác Tà Gụ (xã Sơn Hiệp); tham quan vườn cây ăn trái, thưởng thức những sản phẩm nông sản (tại thị trấn Tô Hạp, xã Thành Sơn, xã Sơn Lâm, xã Sơn Bình, xã Ba Cụm Bắc, xã Sơn Trung…).