NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM TRONG TRỒNG TRỌT HỮU CƠ

Để sản xuất trồng trọt hữu cơ, các Công ty/Doanh nghiệp, Tổ chức nông dân, người sản xuất cần nắm các vấn đề trọng tâm như sau:

Nông nghiệp hữu cơ là hệ thống sản xuất bảo vệ tài nguyên đất, hệ sinh thái và sức khỏe con người, dựa vào các chu trình sinh thái, đa dạng sinh học thích ứng điều kiện tự nhiên, không sử dụng yếu tố gây tác động tiêu cực đến môi trường sinh thái; là sự kết hợp kỹ thuật truyền thống và tiến bộ khoa học để làm lợi cho môi trường chung, tạo mối quan hệ công bằng và cuộc sống công bằng cho mọi đối tượng trong hệ sinh thái.

Nông nghiệp hữu cơ có 7 nguyên tắc:(1) Áp dụng quản lý hữu cơ trong dài hạn, bền vững, theo hướng sinh thái và có tính hệ thống; (2) Đảm bảo độ phì của đất trong dài hạn và dựa trên đặc tính sinh học của đất; (3) Giảm thiểu các đầu vào là chất tổng hợp; (4) Giảm thiểu việc gây ô nhiễm từ các hoạt động sản xuất, chế biến đến môi trường xung quanh; (5) Hệ thống hữu cơ không sử dụng các công nghệ phi tự nhiên; (6) Tránh bị ô nhiễm từ môi trường xung quanh và (7) Duy trì tính chất hữu cơ trong suốt chuỗi cung ứng.

Nông nghiệp hữu cơ có các yêu cầu cơ bản:

– Khu vực sản xuất: Phải có ranh giới rõ ràng và đáp ứng quy định pháp luật về điều kiện sản xuất hữu cơ.

– Chuyển đổi sang sản xuất hữu cơ: Giai đoạn chuyển đổi áp dụng đối với cây ngắn ngày ít nhất 12 tháng trước khi gieo hạt hoặc trồng cây và 18 tháng trước khi thu hoạch vụ đầu tiên đối với cây lâu năm.

– Duy trì sản xuất hữu cơ: Không được chuyển đổi qua lại giữa sản xuất hữu cơ và sản xuất thông thường, trừ khi có lý do thích hợp để chấm dứt quản lý hữu cơ trên đất đang canh tác hữu cơ và trong những trường hợp yêu cầu chuyển đổi được áp dụng.

– Sản xuất riêng rẽ và sản xuất song song: Phải tách biệt hoàn toàn khu vực sản xuất hữu cơ và sản xuất thông thường bằng: hàng rào vật lý, sử dụng các giống cây khác nhau hoặc tách rời thời điểm thu hoạch, bảo quản riêng vật tư đầu vào và sản phẩm.

– Quản lý hệ sinh thái và đa dạng sinh học: Bảo tồn động vật hoang dã, rừng; Sử dụng đa dạng các loại cây trồng: sử dụng lớp phủ đất bằng thực vật đối với cây lâu năm và áp dung luân canh, xen canh, trồng cây che phủ đất, thực hiện quản lý cây trồng tổng hợp (ICM),… với cây ngắn ngày.

– Lựa chọn loài và giống cây trồng: Hạt giống và vật liệu sinh sản vô tính phải được lấy từ cây trồng hữu cơ đối với cây ngắn ngày ít nhất một chu kỳ sinh trưởng và ít nhất sau 2 vụ thu hoạch đối với cây lâu năm.

– Quản lý đất: Đất sản xuất hữu cơ phải đáp ứng các quy định hiện hành về giới hạn kim loại nặng và dư lượng hóa chất BVTV. Ngoài ra, cần duy trì độ phì và hoạt tính sinh học của đất bằng cách: trồng các loại cây họ đậu, sử dụng phân xanh, các vật liệu hữu cơ, vi sinh vật hoặc các chế phẩm có nguồn gốc thực vật,…

– Quản lý nước: Sử dụng nước theo nhu cầu của cây và nguồn nước phải đáp ứng các yêu cầu theo quy định hiện hành.

– Quản lý phân bón: Sử dụng các loại phân khoáng thiên nhiên và bổ sung phân xanh, phân ủ (compost) để tăng độ phì của đất. Không sử dụng phân tổng hợp, phân hòa tan bằng phương pháp hóa học.

– Quản lý sinh vật gây hại trong trồng trọt: Bằng một hoặc nhiều biện pháp: lựa chọn các giống và loài thích hợp; Có kế hoạch luân canh thích hợp; Cơ giới hóa việc canh tác; bảo vệ các loài thiên địch; Đa dạng hóa các hệ sinh thái; Sử dụng chế phẩm sinh học từ bột xương, phân chuồng hoặc phân xanh; Phủ gốc và cắt tỉa; Sử dụng các biện pháp cơ học như bẫy, rào chắn, ánh sáng,…; Tiệt trùng bằng hơi nước,…

– Phòng ngừa ô nhiễm: Không sử dụng đầu vào là vật tư tổng hợp; Giảm thiểu hoặc có biện pháp phòng ngừa ô nhiễm từ các hoạt động sản xuất, chế biến,…và có biện pháp xử lý các nguy cơ gây ô nhiễm nếu nghi ngờ có sự ô nhiễm, phải nhận diện và giải quyết nguồn gây ô nhiễm.

– Thu hoạch: Các sản phẩm thu hoạch phải được xác định rõ đã tuân theo các biện pháp kiểm tra/chứng nhận; Việc thu hoạch không làm xáo trộn sự ổn định của môi trường sống tự nhiên hoặc sự duy trì các loài trong vùng thu hoạch; Phải có sự nhận diện sản phẩm của vùng sản xuất này và vùng sản xuất khác.

ThS. Lê Thanh Hùng Phòng Trồng trọt-Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Kiên Giang